OKB Obsesif Kompulsif Bozukluk Takıntı Hastalığı

Obsesif kompulsif bozukluk (okb - takıntı hastalığı) nedir ?  

Obsesif kompulsif bozukluk (okb - takıntı hastalığı), kişide tekrar edici düşüncelerin var olması ve bu tekrarlayıcı düşüncelerin bazı durumlarda eylemlere dönüşmesi bozukluğudur. Kişi bu tekrarlayıcı düşünce ve eylemlerin farkına varabilir ancak kendisini, bu düşünce ve eylemleri kontrol edemez. Bu düşünce ve eylemler kişinin zamanını alır. Aile, arkadaş çevresini de olumsuz etkiler.

Obsesif kompulsif bozukluk (okb - takıntı hastalığı) oluş sebepleri nedir ?  

Okb nin oluşmasında hem biyolojik hem de çevresel faktörler etkendir. Beyindeki bazı işlev bozuklukları da bu bozukluğa yol açarken çevresel etkenler de bir o kadar önem taşır. Özellikle küçük yaşlarda anne-baba veya çocuğa bakımverenin çocuğa karşı aşırı otoriter aşırı mükemmeliyetçi gibi tutumları bu bozukluğun ortaya çıkmasına etkendir.

Ebeveynlerin tutumunun etkisiyle çocuklukta ortaya çıkmasının yanı sıra, daha ileriki yaşlarda, ergenlikte veya yetişkinlikte de travmatik yaşantılarla ortaya çıkabilir. Örneğin evine hırsız giren bir kişinin zihninde bu olay travmatize olmuştur ve kişi yatmadan önce sürekli kapıyı kontrol etme takıntısına sahiptir. Bir başka örnek ise; taciz,tecavüz travmasına maruz kalmış bir kişi, günde 3 kere yıkanma veya sık sık el yıkama gibi takıntılı davranışlara yönelebilir.

Obsesif kompulsif bozukluk (okb - takıntı hastalığı) temel belirtileri nedir ?  

• Kurallar, düzenlilik, temizlik gibi konularla aşırı ilgilidirler.
• Mükemmeliyetçilik
• Otoriter bir tutumları vardır, kendilerini işlerine adamışlardır.
• Bazı bireylerde nesne biriktirme ve eşyaları atamama durumu söz konusudur. Hatta cimrilik de görülebilir.
• İlişkilerde de resmilik ve kuralcılık görülür.
• Ayrıntıların üzerinde çok dururlar. Yakınları ve çevrelerindeki insanların da onun gibi ayrıntıcı ve dikkatli olması konusunda sıkça uyarır, onların da kendisi gibi davranmasını bekler.
• Hata yapmaktan çok korkarlar.

Obsesyon: Zihinde sürekli dönen ve tekrarlayan düşüncedir.

Hani aklınızdan hiç çıkmayan içinizde çalıp duran şarkılar olur bazen. Onun gibi düşünün. Obsesif kişilerde de bazı düşünceler, tıpkı bu zihninizden çıkmayan, çalıp duran şarkı gibi sürekli kişinin zihninde tekrarlar durur.

Kompulsiyon: Tekrarlı ve kişiyi zorlayan davranıştır.

Sokakta yolda yürürken çizgiye basmadan yürümeye çalışmak kompulsif bir davranışa örnek olabilir.

Bazı obsesyonları ve kompulsiyonlar ( Tekrarlayıcı düşünce ve eylemler)

Zarar verme obsesyonu

Zarar Verme Obsesyonu olan kişiler kendisine ya da bir başkasına zarar vermekten korkarlar. Zihinleri sürekli bu korku ve düşünceyle meşguldür. Örneğin bıçak, makas gibi kesici nesnelerden uzak dururlar.

Bulaşma obsesyonu yıkanma kompulsiyonu

Kişi tuvalette üzerine dışkı ya da idrarın bulaşacağını düşünür, biriyle el sıkışmaktan çekinir, para gibi nesnelere dokunamayabilir.

Kuşku obsesyonu kontrol etme komsulsiyonu

Kuşku obsesyonunda kişi bir eylemin yapıldığından tam emin olamaz. Çoğunlukla bu eylemler kişinin güvenliğini sağlamaya yöneliktir. Örneğin: kişi tüpün açık olmadığını, ütünün fişinin takılı olup olmadığını, ocağın altını kapatıp kapatmadığını, kapıyı kilitleyip kilitlemediğini sürekli düşünüp kuşkuya kapılıp bu düşüncelerden sonra sürekli kontrol etme durumuna girer.

Cinsel içerikli obsesyonlar

Bu obsesyon çoğu kişiler için utanç verici ve kabul edilemezdir. Örnekle açıklayacak olursak: bir kişinin sürekli olarak kontrolünün dışında bir şekilde cinsel hayaller kurması örnek olabilir. Başka bir örnek ise, kişinin eşcinsel olmaktan korktuğunu ifade etmesi ve zihninin sıklıkla bu konu üzerinde yoğunlaşması durumu da bu obsesyona örnektir.

Dini içerikli obsesyonlar

Özellikle dini inancı kuvvetli kişilerin günah sayılan düşünce ve eylemleri aklına gelmesi ve bu durumun kontrol edilemezliği söz konusudur. Namaz kılma esnasında kişinin zihninden geçen vesvese olarak adlandırılan durum örnek olabilir.

Simetri düzen obsesyonlar

Kişi nesnelerin ve olayların belirli bir düzen ve konumda olması ya da eşyaların simetri halinde olması düşüncelerini zihninde sıkça barındırır. Halının saçaklarını tarayıp düzelten, kitaplığındaki kitapları belli bir düzen içinde koyan ve bu düzenin dışına çıkıldığında asla rahat etmeyen bir kişi örnek olarak verilebilir.

Sayma kompulsiyonları

Kişide otomobil plakalarını, apartman katlarını sayma, evlerin numaralarını okuma gibi takıntılı durumlar söz konusu olabilir. Ya da çocuğunu okula gönderen, eşini yolculuğa uğurlayan bir kadının 3 kere iyi şanslar dilemesiyle her şeyin yolunda gideceğine inanması da bu duruma örnektir.

BİRİKTİRME VE SAKLAMA OBSESYONLARI

Kişinin gereksinim duymadığı halde (kişi kendisinin gereksinimi olduğunu düşünür) satın alma, sahip olunan hiçbir şeyi atamama veya biriktirme şeklindeki takıntılı durumlarıdır.

KENDİNİZDE OKB OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORSANIZ NE YAPMANIZ GEREKİR?  

 TEDAVİ

Bireyin kendisinde fark ettiği takıntılı olmasından şüphe ettiği düşünce eylemlerin kesinlikle OKB tanısına ait olduğunu anlaması çok zordur. Bu noktada bir ruh sağlığı uzmanından, psikologtan, psikolojik danışmandan veya psikiyatristten yardım alabilirler. Kişiyle bireysel danışma sağlanır ve bu takıntılı düşünce ve davranışların oluş sebebi saptanır, temelinde yatan durumlar tespit edilir, bu takıntılı davranış ve düşüncelerle kontrol sağlanması için çalışmalar yapılır ve bu şekilde tedavi amaçlanır. Kişi gerekli durumlarda ilaç desteği alabilir.

Detaylı olarak görüşmek ve psikolojik danışma almak isterseniz randevu takvimimden randevu oluşturabilirsiniz.

Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.