Sosyal Medyanın Ruh Sağlımıza Etkileri

Sosyal Medya Nedir?

Sosyal medya, kullanıcıların birbirleriyle haberleştiği, her konuda bilgi alıp paylaşabildiği, her yaştan insan grubunun kendi ortaya çıkarttığı içerikleri paylaştığı, bunu bazen yazı, bazen fotoğraf, bazen video yoluyla yaptığı bir çevrimiçi bir iletişim platformudur.

Sosyal medya radyo, televizyon, gazete ve dergi gibi diğer yayın organlarından farklı olarak çift yönlü iletişim sağlar. Sosyal medya sayesinde bilgi ve haber almanın yanı sıra bilgi vermek ve haber almak da mümkündür. Sosyal medya aynı zamanda insanların düşüncelerini özgürce ifade edebilmelerine, birbirleriyle iletişim kurmalarına, kitlelere hitap etmelerine, hem alışveriş yapıp hem de kitlelere hitap edebilmenin sonucunda para kazanabilmelerine olanak sağlar.

Sosyal Medyanın Ruh Sağlığımıza Olumsuz Etkileri

Bağımlılık Riski

Yapılan araştırmalara göre sosyal medyanın bağımlılık yapma riski bulunmaktadır. Bu durum kişiden kişiye farklılık göstermekte ve birtakım risk faktörlerine bağlı olarak gelişmektedir. Sosyal medyayı kullanış amacı bireyin ihtiyaçlarına göre değiştiğinden, bağımlılık riski de herkes için aynı oranda olmayabilir. Uzmanlar yaptıkları araştırmalarda, sosyal medya kullanımını kesen bireylerde yoksunluk sendromuna da rastlamışlardır. Bu da bağımlılığın ayrılmaz bir parçasıdır.

Olumsuz Duygu, Düşünce, ve Davranışları Tetikleyebilir

Sosyal medyanın kötüye kullanımı, kişilerde temelde var olan birtakım olumsuz duygu ve düşünceleri tetikleyebilir.

Örneğin, sosyal fobik özelliklere sahip bir kişi sosyal medyada kendine bambaşka bir profil yaratıp gerçek hayatta kuramadığı iletişimi orada kurabilir. Bu sebeple gerçek dünyadan uzaklaşıp tamamen sanal dünyada yaşıyormuşçasına hayatına devam edebilir. Bu kişi sosyal medyayı bir nevi ‘’güvenlik sağlayıcı’’ olarak görüp bağımlılık geliştirebilir ve gerçek dünyayla ilişkisi giderek daha da zayıflayabilir. Bu kişi sosyal medya üzerinden yarattığı sahte profil sayesinde bir tatmin yaşarken ‘’gerçekteki gibi olsam kimse beni sevmezdi’’, ‘’gerçek dünya çok acımasız’’, ‘’sosyal mecralarda daha güvendeyim’’ gibi çarpık inançlara sıkı sıkıya tutunmaya başlayabilir. Sosyal medya platformlarından edindiği arkadaşlar bu kişiye yeterli geldiği için artık dışarı çıkmaya ihtiyaç bile duymayabilir. Halbuki sosyal mecralarda çok sayıda arkadaşımızın olması sosyal biri olduğumuz anlamına gelmez.

Ya da özgüven problemi yaşayan bir birey, sosyal medyada dayatılan güzellik algısı sebebiyle kendini bu sanal dünyadaki kişilerle kıyaslayarak daha da kötü hissedebilir. Bunun doğuracağı sonuçlar çok ciddi olabilir. Bunun sonuçları kilolu bir bireyse yeme bozukluğuna, görünüşüyle ilgili olumsuz inanışlara sahip bir kişi için estetik bağımlılığına kadar varabilir.

Sosyal Medyanın Ruh Sağlığımıza Olumlu Etkileri

• Kişinin ideallerini gerçekleştirebilmesi adına araştırmalar yapmasına ve kitlelere hitap etmesine olanak sağlar. Örneğin resim konusunda yetenekli olan bir kişi resimlerini sosyal medya platformlarında paylaşarak kitlelere yayabilir ve bu konuda idol aldığı kişiler ve onların izlediği yollar konusunda araştırmalar yapabilir. Bu da kişiyi motive eder, umut aşılar ve psikolojik anlamda daha olumlu bir ruh haline bürünmesini sağlar.
• Sosyal medya, yalnızlık hissini gidermek konusunda yardımcı olabilir. Özellikle pandemi döneminde karantina sürecinde sevdiklerimizden fiziksel olarak uzak kalmış olsak da sosyal medya aracılığıyla her an her yerde birbirimize ulaşma imkanı bulduk ve yalnızlık hissini bir nebze de olsa dindirebildik. İnsan sosyal bir varlık olduğu için en önemli ihtiyaçlarından biri sosyalleşmektir. Bunu da sosyal medya aracılığıyla çok kolay bir şekilde gerçekleştirmek ruh sağlığına çok faydalı olmaktadır.
• Sosyal medya kullanımının ruh sağlığına direkt olarak olumlu etkisi de online platformlar sayesinde psikoterapi hizmetine erişimin kolaylaşmasıdır. Alanında uzman psikologların yer aldığı çevrimiçi psikoterapi siteleri sayesinde kişiler artık daha kolay bir şekilde ruh sağlığı hizmeti alabilmektedirler.  

Sosyal Medya Kullanımını Nasıl Azaltırız?

Eğer sosyal medya kullanımında aşırıya kaçtığınızı düşünüyorsanız sosyal medya hesaplarınızı kontrol ettiğiniz saatlerde hangi düşüncenin size bunu yaptırdığını tespit etmekle işe başlayabilirsiniz. Bu sadece bir alışkanlık mı? Yoksa herhangi bir boşluğu doldurmak için sosyal medyaya mı sığınıyorsunuz? Bu sorunun cevabı çok önemli. Her halükarda sosyal medyayı kullanma saatlerinde kısıtlamaya giderken bu davranışın yerine başka bir davranış koyarak yeni bir alışkanlık kazanabilirsiniz. Kitap okumak, spor yapmak, gerçek hayatta sosyalleşmek gibi.

Sağlıklı Sosyal Medya Kullanımı İçin Öneriler

• Hayatınızın işlevini, günlük rutininizi etkileyen, sorumluluklarınızı aksatmanıza sebep olan ya da psikolojik anlamda sizi aşağıya çektiğini fark ettiğiniz sosyal medya platformlarını telefon uygulamalarınızdan kaldırın ya da bildirimlerini kapatın.
• Güne başlar başlamaz sosyal medya hesaplarını kontrol etmeyi bir alışkanlık haline getirmeyin. Aynı zamanda gece uyumadan hemen önce de sosyal medya platformlarını inceleme alışkanlığından vazgeçin. Mümkünse uyuduğunuz odada telefon, tablet, bilgisayar gibi sosyal medya araçlarını kontrol edebileceğiniz cihazları bulundurmayın.
• Kendinize bir zaman dilimi belirleyin ve sadece o zaman dilimlerinde sosyal medya hesaplarınızı kontrol edin. Belirlediğiniz bu zaman diliminin sorumluluklarınızı yerine getirmeniz gereken zaman dilimi içinde olmamasına özen gösterin.

Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.