Çocuklara Hayvan Sevgisi Nasıl Kazandırılır?

15-02-2022

Çocukların sosyal duygusal gelişiminde etkisi büyük olan hayvan sevgisinin küçük yaşlardan itibaren aşılanması, çocukların duygu dünyalarını zenginleştiriyor. Ruhsal, zihinsel ve sosyal açıdan birçok olumlu özelliği de beraberinde getiriyor.

Çocukların gözlem gücü çok yüksektir. Çevrelerindeki dünyayı gözlemler ve davranışlarını buna göre belirlerler. Çocukluk döneminde ebeveynler ve çocuğun çevresindeki kişiler çocuğa karşı bir nevi “ayna” görevi üstlenir. Bu nedenle, çocuğun etrafındaki yetişkinlerin kendi davranışlarını, çocuğa benimsetilmek istenen davranışlara uygun biçimde düzenlemeleri kritik önem taşır.

Ebeveynler, evcil hayvanın bakımı konusunda çocuklarına rol model olarak örnek bir duruş sergilemeli ve bu yolla hayvan sevgisini aşılamaya gayret etmelidir.

Bunun yanında, çocuklara küçük yaşlardan itibaren hayvan temalı içerikler planlanmalı ve uygulamaya konmalıdır. Çocukların yaş ve gelişim düzeylerine uygun olacak şekilde hayvanlarla ilgili kitaplar okumak, filmler ve belgeseller izlemek, resimler yapmak olumlu katkı sağlayacak etkinliklerdendir.

Çocukların hayvanları gözlemleme imkanı bulabilmesi de hayvan sevgisi kazandırılmasında gereklidir. Çocukların hayvanları gözlemleyip tanıyabileceği yerlerde bulunması gerekmektedir.

Hayvan Sevgisi ile Büyümek Çocuk Gelişimine Katkı Sağlar Mı?

Yapılan araştırma sonuçlarına bakıldığında, evcil hayvan besleyen çocukların evcil hayvan beslemeyen çocuklara oranla psikolojik iyi oluş durumunun daha yüksek olduğu, olumsuz duyguları yönetmelerinin daha kolay olduğu ve duygularını daha hızla düzenleyebildikleri, disiplinli ve dışa dönük olmanın yanında kendilerini yalnız hissetme duygusuna daha az oranda kapıldıkları göze çarpmaktadır.

Çocukların sosyal duygusal gelişiminin temel unsurlarından biri de özerklik gelişimidir. Özerklik; çocuğun kendi kendini denetleyebilmesi demektir. Özerklik duygusu sağlıklı bir şekilde desteklenip geliştirildiğinde, çocuklar bireysel özerklik, yani kendinden emin olma halini kazanırlar. Bu noktadan bakılacak olursa, evcil hayvana sahip olmanın ve onun sorumluluğu almanın, çocuğun özerklik gelişimi üzerinde pozitif bir etkisi olduğunu söyleyebiliriz. Bir hayvanın bakımını üstlenmek, çocuğun kendi kararlarını kendi verebilen ve verdiği kararları uygulayabilen özerk bir birey olma becerisini arttırmaktadır.

Sahiplenilen evcil hayvanın bakımı konusunda çocuğun yaş ve gelişim düzeyine uygun görevler yüklenmesi ve bu görevlerin çocuk tarafından tamamlamasına izin verilmesi, çocuğun kendini daha yetkin hissetmesine yardımcı olacaktır. Çocuğun sahip olduğu özsaygı ve özgüven düzeyine olumlu katkı sağlamaktadır.

Evcil hayvanı olan çocukların benlik saygılarının, evcil hayvanı olmayan çocuklara nispeten daha yüksek olduğu bulunmuştur. Çocuğun sahiplendiği evcil hayvanın bakımı ile ilgili görev paylaşımına katılması, bu katılımın aile üyeleri tarafından kabul edilmesi ve ödüllendirilmesi çocuğun sorumluluk duygusunun gelişimine önemli katkıda bulunan unsurlardandır.

Evde evcil bir hayvanın varlığı, ailenin bir arada geçirdiği zamanın uzunluğunu ve niteliğini arttırmaktadır. Aile üyelerine ortak bir ilgi alanı oluşturmakta, işbirliği ve paylaşım davranışlarının ortaya konmasına zemin hazırlamaktadır. Ebeveynlerin çocuklarıyla ve tüm aile bireylerinin birbirleriyle kurdukları iletişimi, dolayısıyla aile birliğini güçlendirici katkı sağlamaktadır.

Evde evcil hayvanla büyüyen çocukların, daha fazla sosyal yetkinliğe sahip olduğu görülmüştür. Sosyal yetkinlik ile bağdaştırılan davranışlar gösterdikleri ve yetişkinliklerinde de bu kazanımı sürdürdükleri gözlemlenmiştir. Sosyal yetkinlik, çocukların sosyal gruplar içine dahil olmasını kolaylaştırıcı etkiye sahiptir.

Bunun neticesinde, sosyal desteğin daha fazla hissedilmesine olanak sağlar. Stres azaltıcı bir etki yapar. Öz yeterlilik ve ait olma duyguları yoğunluğunu arttırır. Dolayısıyla, ruhsal sağlık özelinde duygusal ve sosyal gelişim alanına yadsınamaz bir katkı sunmaktadır.

İnsan ilişkilerinin ve sosyal zeka gelişiminin yapı taşı unsuru olan empati, evcil hayvan bakımı yoluyla arttırılabilen becerilerden biridir. Empatinin sözlük anlamına baktığımızda; bir başka canlının duygularını, içinde bulunduğu durum ya da davranışlarındaki sebebi anlamak ve bunları içselleştirmek yoluyla meydana gelen bir olgu olduğun görürüz. Hayvanla empati kurarak onun isteklerini ve ihtiyaçlarını analiz edebilme becerisi, aynı zamanda çevredeki insanlarla empati kurma özelliğini de geliştirmektedir. Evcil hayvanı ile empati yoluyla doğrudan bir bağ kuran çocuğun bu sosyal yeteneği büyük oranda gelişmektedir. Empati yeteneği yüksek olan çocukların yardımseverlik davranışlarını daha fazla sergilediği gözlemlenmiştir.

Evcil hayvan sahiplenirken çocuğu bilgilendirilecek kritik noktalardan birisi de, sahiplenilecek hayvanların da birer canlı olduğudur. Onların da olumlu ve olumsuz her tür duyguyu hissedebilen ve bunları gösterebilen, hastalanabilen, olumlu duyguları hissedip bağ kurabilen canlılar oldukları benimsetilmelidir. Böylece çocuklar hayvanlardan korkmak yerine onlara sevgi ve saygı beslerler.

Hayvan Fobisi Olan Ebeveynler Nelere Dikkat Etmelidir?

Çocuklardan hiçbiri hayvanlardan korkarak dünyaya gelmez. Bu korkuların oluşmasında aile bireylerinin kendi korkuları ve çocuğun hayvanlarla kurduğu birebir etkileşimdeki deneyimleri sonucunda ailesinin verdiği tepkiler büyük önem taşır.

Kendisi belli bir hayvandan korkan ve o hayvanı her gördüğünde olumsuz abartılı tepkiler veren ebeveyne sahip çocuk, zihnine o hayvanı mutlaka korkulması gereken bir canlı olarak kodlar ve ona karşı bir korku geliştirir. Ailelerin kendi korkularını çocuklarına yansıtmaması gerekmektedir. Ek olarak, meydana gelebilecek hayvan tarafından tırmalanma, ısırılma gibi durumlarda da soğukkanlı olunmalıdır. Bu durumlarda çocuklara sakin ve korkmalarına sebep olmayacak şekilde yaklaşmak önerilmektedir. Kısa ve net açıklamalarda bulunulmalıdır.