Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir?

Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir?

Otizm spektrum bozukluğunun DSM5 (Amerikan Psikiyatri Birliği) tanımına göre birden çok bağlamda sosyal etkileşimde kalıcı eksiklikler içeren semptomlarla alakalı nörogelişimsel bozukluktur. Eğer otizmin yaşanılan zorlukları anlaşılırsa daha kolay tedavi edilir. Otizimin zorlayıcı yönleri vardır. Birçok uzmana göre otizimin kontrol altına alınması gerekiyor. Otizmde, gelişmeye katkı sağlama çabasını anlamaya çalışmak çocuğun kendi potansiyelinin de farkına varmasına yardımcı olur.

Otizm spektrum bozukluğu erken çocukluk döneminde başlar. Sosyal olarak, okulda ve işyerinde işlevsellik sorunlarına neden olur. Genellikle çocuklar ilk yıl içinde otizm belirtileri gösterirler. Çocukların bazılarıysa ilk yıl normal olarak gelişip, daha sonra otizm semptomları ilerlediği zaman 18 ila 24 aylık arasında bir gerileme döneminden geçer.

Otizm spektrum bozukluğunun erken teşhis edilmesi ve tedaviye erken yaşlarda başlanılması önemlidir.

Otizmin Çeşitleri Nelerdir? 

·         Asperger Bozukluğu

·         Kanner Sendromu

·         Çocukluk Dezintegratif Bozukluk

Otizmin Belirtileri Nelerdir? 

Bazı çocuklar, erken bebeklik dönemlerinde, göz temasında azalma, kendi isimlerini yanıtlayamama veya bakıcılara karşı ilgisiz olabilirler. Diğer çocuklar, hayatlarının ilk birkaç ayında veya yılı boyunca normal olarak gelişim gösterebilirler fakat daha sonra birden içine kapanma, saldırganlaşma veya halihazırda edindikleri dil becerilerini kaybetme durumu görülebilir. Belirtiler genel olarak 2 yaşına kadar görülür.

Otizm spektrum bozukluğu olan bazı çocuklar öğrenmede güçlük çekerler ve bazılarında normalden daha düşük zekâ belirtileri vardır. Bu bozukluğa sahip olan diğer çocuklar normal ila yüksek zekaya sahiptir hızlı bir şekilde öğrenirler, fakat iletişim kurmada, günlük yaşamda bildiklerini uygulamada, sosyal durumlara uyum sağlamada sorun yaşarlar.

Her çocuktaki semptomların farklılık göstermesi nedeniyle, bu bozukluğunun derecesini belirlemek bazen zor olabilir. Genel olarak otizm bozuklukları, seviyesine ve bunların işlev görme yeteneğini nasıl etkilediğine göre ayrılır.

• Adı sorulduğu zaman, adına cevap vermez ya da söylenilen sözleri duymaz.
• Sarılmaya direnç gösterir. Tek başına kalmak ister.
• Göz teması zayıftır.
• Sallanma, dönme veya el çırpma gibi tekrarlayan hareketlerde bulunur.
• Isırmak veya kafaya vurmak gibi kendine zarar verebilecek faaliyetlerde bulunur.
• Belirli rutinlere sahip olur yada kendine göre  ritüeller geliştirip, çok küçük  bir değişimden  rahatsız olur.
• Hareketlerinde koordinasyon sağlamada güçlük çeker ya da ayağının parmak uçlarında yürüyebilir.
• Dönen oyuncaklardan etkilenebilir, fakat o dönen oyuncak nesnenin genellikle ne amaçta olduğunu ya da işlevini anlamakta zorluk çeker.
• Özellikle ışığa ve dışarıdan gelen seslere karşı oldukça hassastır.
• Taklit veya hayal ürünü oyunlara katılmaz.
• Yoğunluğu normal olmayan nesneye ya da herhangi bir aktiviteye sabitlenebilir.

Otizm Spektrum Bozukluğunun Sebebi Nedir?

Otizm spektrum bozukluğunun bilinen tek bir nedeni yoktur. Bozukluğun karmaşıklığı ve semptomların ve şiddetinin değiştiği gerçeği göz önüne alındığında birçok nedeni olabilir. Hem genetik hem de çevrenin etkisi olabilir.

Otizm spektrum bozukluğunda birkaç tane birbirinden farklı gen rol alabilir. Bazı çocuklar için otizm spektrum bozukluğu, Rett sendromu ya da frajil X sendromu gibi genetik rahatsızlıkla ilişkilendirilebilir. Diğer çocuklar için genetik mutasyonlarının olması otizm spektrum bozukluğu risk artışı gözlemlenebilir. Diğer farklı genlerin beyinin gelişmesini ya da beyindeki hücrelerin birbirleriyle etkileşiminde etkisi vardır ya da belirtilerin derecesini belirleyebilir. Bazı genetik değişimlerin kalıtsal gibi görünümü varken, diğer genler kendi kendine oluşur.

Çevresel faktörlerin de otizm nedenleri arasında olduğu düşünülmektedir. Bilim adamları şimdi viral enfeksiyonlar, ilaçlar veya hamilelik sırasında oluşan komplikasyonlar ya da hava kirliliği gibi etkenlerin otizm spektrum bozukluğunu tetiklemede etkileyip etkilemediğini araştırıyorlar.

Otizm Tanısı Nasıl Konur?

Bebeklerin gelişimi kendi evrelerine göre farklı hızda gelişir ve bebeklerin çoğunda kesin zaman çizelgeleri belirtilip, bu çizelge  takip edilmez. Fakat otizm spektrum bozukluğu tanısı almış olan çocuklar genel olarak 2 yaşlarından önce bazı geciken gelişim belirtileri olur.

Çocuğunuzun gelişiminde şüpheleriniz varsa bir doktora danışmak faydalı olacaktır.

Otizm spektrum bozukluğunun belirtileri genellikle gelişimin erken dönemlerinde, dil becerilerinde ve sosyal etkileşimlerde bariz gecikmeler olduğunda ortaya çıkar.

• 6. aya kadar bir gülümsemeyle veya mutlu bir ifadeyle yanıt vermiyorsa
• 9. aylarına kadar sesleri ya da yüz ifadelerini taklit etmiyorsa
• 14 aya kadar nokta veya dalga gibi jest yapmıyorsa
• 16 aya kadar tek kelime söylemezse
• 18 aya kadar "inanma" oynamıyor veya rol yapmıyorsa
• 24 aya kadar iki kelimelik cümleler söylemiyorsa

Mutlaka doktora gidilmelidir. Çocuğunuzun bilişsel, dil ve sosyal becerilerinde gecikmeler olup olmadığını belirlemek için doktorunuz gelişim testleri önerebilir.

Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.