Ruminasyon Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri


Ruminasyon Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
19-10-2022

Ruminasyon kavramının çıkış noktası latince kökenli rumen  kelimesidir. Geviş getiren hayvanlarda midenin ilk bölümüne rumen adı verilir. Bu kelimeden türeyen ruminasyon kavramı günümüzde  tekrar eden düşüncelerin zihinde sürekli dönmesi ve geviş getirmek manasında kullanılır. Psikoloji literatüründe bu kavrama “zihinsel geviş getirmek” olarak yer verilmektedir. Özetlemek gerekirse ruminasyon, başka zihinsel aktivitelere müdahalede bulunan, aşırıya kaçan tekrarlayan düşünceler veyahut temalar içeren takıntılı düşünme biçimine verilen addır.

Ruminatif düşünce biçimi bireyin içinde bulunduğu durumu değerlendirme ve anlamlandırma safhasında depresif ruh haliyle artan olumsuz düşüncelerin daha fazla aktive edilmesi sebebiyle de kendiyle ilgili daha karamsar çıktılara ulaşmasına neden olur.

Ruminatif kişiler geçmişi değerlendirirken olumsuz yaşantılarını sıklıkla zihnine getirir, hayatının genelinin olumsuz durumlarla dolu olduğunu düşünür, başarılarını küçümser, hatalarını geneller. Genellikle bu kişiler kötümser bakış açısına sahiptir, abartılı yorumlar yaparlar. Ruminatif düşünce biçiminin sonucu olarak da geleceğe dair umutsuzluk ve kendine dair olumsuz bakış açısı görülmektedir. Ruminasyona yatkın kişilerin, ruminasyonlarını sorunları anlamak, çözmek ya da onunla başa çıkma stratejisi olarak kullandıkları görülmüştür. Sorunun çözümü konusunda daha karamsar, sorunla başa çıkma noktasında kendine güvensiz ve çözüm için harekete geçme noktasında ise isteksiz oldukları görülmüştür. Kronikleşmiş ruminatif tepki gösteren bireylerin kişiler arası ilişkileri bozuktur. Ruminatörlerin kişiler arası yaşanan negatif durumlarda bağışlama ve affetme tutumunda azalma, intikam alma tutumunda ise artış vardır. Ruminatif bireylerin en hassas olduğu noktalar “endişe” ,“belirsizlik” ve “kontrol” dür.  Bu tür düşünenler kontrol edilebilecek önemli durumlar üzerindeki belirsizlikle baş etmekte zorlanır.

Ruminasyonun gelişimsel altyapısında müdahaleci ve yargılayıcı anne tutumlarının etkisi olduğu düşünülmektedir. Kadınlarda ise ruminatif düşüncenin erkeklerden daha belirgin olduğu bulunmuştur. Dar gelirlilerin, sorunlu evliliği bulunanların, iş yaşamında problemi olanların, kronik stresöre maruz kalanların, yas sürecinden geçenlerin, sosyal ilişkilerde sorunları olanların ve kronik hastalığı bulunanların ruminasyonlarının daha fazla olduğu görülmüştür.

Ruminasyon Kimlerde Daha Sık Görülür?

Ruminatif düşünce çoğunlukla depresif, anksiyöz, obsesif kişilerde ve travma sonrası stres bozuklukları ve yeme bozuklukları problemi yaşayanlar da görülür.

Obsesif  Ruminasyon Nedir?

Bireyin sonu gelmek bilmeyen, sıklıkla belli bir konu üzerinde düşünmesine,  gündelik konularda bile bir neticeye varamayarak  kendiyle içsel olarak uzunca tartışması haline obsesif ruminasyon denir.

Obsesyon zihne istenmeden gelen, uygunsuz, belirgin bir sıkıntıya neden olan, sürekli düşüncelere verilen addır. Genelde obsesyonları yarattığı negatif duygu durumu etkisiz hale getirmek için onu bir kompulsiyon ( rahatlatıcı davranış) takip eder. Obsesyonun ruminasyondan farkı egoya yabancı bir yapıya sahip olmasıdır; obsesyon bireyin kendi denetiminde değildir ve sahip olmayı beklediği bir düşünce türü değildir. Ancak ruminasyon  düşünceleri kişinin benliğine yabancı değildir ve çoğu zaman ruminasyon karşılaşılan sorunla başa çıkabilme motivasyonu olarak devam ettirilir.

Ruminasyonlar çevresel faktörlerle, obsesyonlar ise içsel duyumlar ya da bireyin kendi ürünü olan bir kompülsiyonla beslenir. Depresif ruminasyonlar yardımcı davranış biçimlerini görmemize engel olurken, obsesyonlar ise sıkıntıyı nötrleyecek kompülsiyon ile sonuçlanır. Obsesyon, obsesif düşüncenin önemini arttırdığı için sıkıntıyı da kendi döngüsü içinde arttırır, ruminasyon ise sorun çözme becerisini engellediği sürece sıkıntıyı arttırabilir. Örneğin; arkadaşıyla kavga eden birinin sürekli atışmayı düşünmekten ders çalışamaması ruminasyondur. Arkadaşının ağzından çıkan tükürcüklerle pislendiğini düşünmesi ise obsesyondur, bu sebeple saatlerce duş alması kompulsiyondur.

Birbirinden bazı noktalarda ayrılsalar da bu iki terim teorik açıdan benzeşmektedir. Bazı obsesyonlarda birey düşünceyi analiz eder ve kompülsiyonla sıkıntı veren etkinin azalacağına inandığı için obsesif-kompulsif döngüyü devam ettirme eğilimindedir, aynı biçimde ruminatif kişilerde, ruminasyon hatalarını fark etmelerine rağmen, kendilerini sonraki dönemlerde hata yapmaktan alıkoyacağını düşündükleri için ruminatif döngüyü devam ettirme eğilimindedir.

Ruminasyon İle Baş Edebilmek İçin Öneriler

Ruminasyonları kontrol altına alabilmek için izlenebilecek çeşitli yollar vardır.  İlk olarak  kişinin kendini aşırı düşünmeye iten mevzulardan kaçınması gerekmektedir. Burada anlatılmak istenen kişinin yapması gereken bir işi bırakması değildir. Kastedilen durum örneğin onu etkileyen bazı olumsuz mesajları tekrar tekrar okumaktan kaçınmasıdır.

Bununla beraber kişi, çevresinde pozitif insanlarla iletişim kurmalıdır. Eğer belli bir insanla iletişim kurduktan sonra ruminasyonlarda artış oluyorsa ve bu durum sıklıkla tekrarlıyorsa, o kişiyle ilişki gözden geçirilmelidir.

Meditasyon veya doğa aktiviteleri bireyin rahatlamasını ve zihnin boşalmasını sağlamaktadır. Düzenli spor yapmak da vücutta pozitif hormonların salınımına sebep olur. Bu durumda negatif ruh halinden uzaklaşılmasına yardımcı olur.

Aşırı düşünmekten uzak durmanın diğer yolları ise hobiler ve uğraşlar edinmektir. Bununla beraber pozitif bir sosyal çevrede zaman geçirmek de ruminasyonların azalmasına yardımcı olur.

Birey  dikkatini farklı aktivitelere yönlendirdiğinde doğal olarak geçmiş veya gelecekle ilgili düşüncelerinden uzakta kalır ve içinde bulunduğu ana odaklanır. Aksi taktirde herhangi bir uğraşı olmayan birey ise düşünmek için  bolca vakit bulur. Bu durum da ruminatif eğilimi fazla olan kişileri olumsuz etkiler.

Eğer ruminasyonlarımla baş etmekte zorlanıyorum diyorsanız ve bu konuda desteğe ihtiyaç duyduğunuzu düşünüyorsanız, psikoterapi sürecini başlatmak için bir uzmana başvurmanızda yarar vardır.

 

 

Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Yazıyı Paylaş

Psikoloğa Ücretsiz Soru Sormak İster Misin?

Tüm Soru-Cevapları Gör
jetklinik whatsapp